Clywed â Hwdi Cerdyn y

Clywed â Hwdi Cerdyn y Trefnydd Ynglŷn â'r gweithgaredd Mae'r gweithgaredd hwn wedi'i gynllunio i wneud i blant ymchwilio sut mae seiniau'n teithio. Ar ôl gwrthdaro bron iawn â myfyriwr yn gwisgo hwdi, mae Mrs Teachem o'r farn y gallai gwisgo hwdi effeithio ar glyw y gwisgwr. Ydi hi'n yn llygaid ei lle? A all yr ymchwilwyr ganfod hynny? Trwy'r gweithgaredd hwn byddwch yn cynorthwyo'ch grŵp i: • Ymchwilio a yw gwisgo pethau dros eich clustiau'n effeithio ar sain • Arbrofi â sain trwy ystod o ddeunyddiau gwahanol • Cofnodi a chyflwyno eu canlyniadau Rhestr o adnoddau Gorchuddion clustiau: • Siacedi â chyflau • detholiad o orchuddion clustiau eraill e.e. hetiau pelen, myffiau clustiau, sgarffiau, helmed beic modur ac ati. Neu ddarnau o wahanol ddeunyddiau megis gwlân, cotwm a swigod lapio Daliwch y rhain dros y clustiau â phenrwymyn neu clymwch hwy â rhuban wedi'i lapio • Detholiad o bethau i wneud sŵn e.e. seiniwr, amserydd, radio (gall radios fod yn ddefnyddiol oherwydd gellir rheoli lefel y sain) • Synwyryddion sain (dewisol) Beth i'w wneud 1. Cyflwynwch y gweithgaredd gan ddefnyddio'r stori. Gofynnwch iddyn nhw drafod sain a sut mae'n teithio. 2. Dosbarthwch gardiau gweithgaredd ac adnoddau i'r plant. Rhowch amser i blant rannu eu syniadau. Ydyn nhw'n gwisgo hwdis neu orchuddion eraill ar eu clustiau e.e. hetiau pelen sgarffiau, myffiau clustiau? Ydyn nhw'n credu fod hynny yn eu hatal rhag clywed? 3. Esboniwch y byddan nhw'n dylunio arbrofion i ddarganfod pa ddeunyddiau sy'n rhwystro sain. Gadewch i'r plant geisio penderfynu sut i brofi eu syniadau. 4. Gallai plant archwilio'r gwahaniaeth mae gorchuddion clustiau'n ei wneud, a cheisio rhoi'r deunyddiau mewn trefn. Fel arall, gallen nhw geisio cynnal prawf teg. 5. Anogwch nhw i ysgrifennu nodiadau neu dynnu lluniau o wrthrychau i gofnodi'r hyn maen nhw'n ei ddarganfod. 6. Rhowch amser i'r plant gyflwyno a rhannu syniadau am yr hyn maen nhw wedi'i ddarganfod. Gallen nhw gymharu'r hyn mae pob grŵp wedi'i ganfod. Efallai y byddan nhw'n canfod bod gwahanol bobl yn clywed pethau'n wahanol. Byddai hyn yn ddiddorol i'w drafod.

Pethau i'w hystyried Mae rhai deunyddiau yn well am ynysu sain nag eraill. Mae deunydd meddal yn tueddu i atal sain rhag mynd trwyddo'n hawdd. Mae aer hefyd yn gweithredu fel ynysydd sain da. Mae cynyddu'r nifer o haenau o ddeunydd fel arfer yn cynyddu'r broses o ynysu sain. Mae cyfeiriad yn gwneud gwahaniaeth hefyd. Mae unigolyn sy'n gwisgo hwdi yn fwy tebygol o glywed sain os yw'n dod o'r blaen. Yn y gweithgaredd hwn, mae deuyddiau ynysgu sain da yn waeth o ran diogelwch. Fodd bynnag, efallai y bydd adegau pan fydd ar bobl angen ynysyddion sain da i amddiffyn eu clustiau, e.e. wrth ddefnyddio cyfarpar swnllyd. Allweddeiriau • Sain • Lefel y sain • Ynysyddion • Deunyddiau Byddwch yn ofalus! Peidiwch â gadael i'r plant wrando ar synau uchel yn agos i'w clustiau. Peidiwch â gadael i blant blygio eu clustiau â deunydd. Peidiwch â gadael i blant rannu gorchuddion pen. Cymdeithas Wyddoniaeth Prydain Rhif Elusen Gofrestredig 212479 ac SC039236